راه‌آهن خواف - هرات با ۲۲۵ کیلومتر طول، دومین پروژه راه‌آهن شرقی ایران پس از راه‌اندازی خط میرجاوه به پاکستان است که براین اساس قطعات یک و دو به طول ۷۸کیلومتر در خاک ایران و از شهرستان خواف تا مرز شمتیغ خراسان رضوی است و قطعات سه و چهار این خط آهن به طول ۱۴۷ کیلومتر در خاک افغانستان از شمتیغ تا روزنک به طول ۶۲کیلومتر و از روزنک تا شهر هرات ۸۵کیلومتر است.
۲۰ آذر سال گذشته بود که بخشی از خط آهن ۲۲۵کیلومتری خواف - هرات به طول ۱۴۰کیلومتر افتتاح شد، اما سال گذشته این خط آهن با مشکلات فراوانی روبه‌رو بوده به طوری که هنوز بخش برون مرزی این خط تکمیل نشده است...
با قدرت گرفتن گروه طالبان در افغانستان مناسبات و گفت‌وگوهای بین دو کشور هم در خصوص راه‌آهن خواف -هرات که پیش از این در جریان بود متوقف شد و معلوم نیست چه وقت مذاکرات دوباره از سر گرفته شود.
افزون بر تسهیل صادرات و واردات کالا و مسافر بین دو کشور، دسترسی ریلی افغانستان از طریق ایران به آب‌های آزاد جنوب، منطقه قفقاز، ترکیه، عراق و اروپا و همچنین توسعه و ایجاد کریدور ریلی از هرات به مزارشریف از اهداف این طرح ریلی به شمار می‌رود.
اشرف غنی مخالف بود
رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان در خراسان رضوی با اشاره به اینکه سه فاز از این پروژه که در اختیار و تعهد ایران بود انجام شده، اما طرف افغانستانی هیچ کاری در فاز مربوط به خود انجام نداده است، اظهار کرد: در زمان دولت قبلی افغانستان، کشور ما راه‌آهن را در قسمت خودش تکمیل کرد، اما اشرف غنی به دلیل اینکه خیلی تمایل به توسعه اقتصادی با ایران نداشت تلاشی برای تکمیل این خط آهن در افغانستان انجام نمی‌داد.
هادی نبی‌زاده در گفت‌وگو با خبرنگار ما اظهار کرد: در حال حاضر که طالبان قدرت را در افغانستان در اختیار دارند چند باری مسئولان استانی ما با آن‌ها مذاکراتی داشته‌اند و تکمیل راه‌آهن خواف - هرات هم از مواردی است که در حال مطرح شدن است، اما اوضاع شکننده امنیتی در افغانستان و اینکه هنوز طالبان وضعیت و ثبات مشخصی ندارند این موضوع در حال مذاکره است که باید تا راه‌اندازی این خط آهن این مذاکرات ادامه داشته باشد.
وی ادامه داد: طالبان هرچند مخالفتی با ادامه و تکمیل این خط آهن نداشته‌اند، اما چندان اشتیاقی هم به دلیل ثباتی که هنوز ندارند از خود نشان نمی‌دهند.
وی با اشاره به اینکه قسمتی که سال گذشته افتتاح شد در داخل ایران بود و یک قسمت هم که تا ایستگاه شمتیغ در خاک افغانستان بود در ماه‌های گذشته تخریب و صدمه جدی دیده است، عنوان کرد: دولت مصمم است مسئولان حکومتی در افغانستان را تشویق به ادامه مذاکرات و تکمیل این خط آهن کند.
ظرفیت مغتنم اقتصادی برای استان
رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان با اشاره به اهمیت روابط اقتصادی با کشورهای همسایه، تصریح کرد: افغانستان یک ظرفیت مغتنم برای اقتصاد کشور و به‌خصوص خراسان رضوی به شمار می‌رود و بخشی از ظرفیت‌هایی که امروز در عرصه تولید و صادرات خراسان رضوی شکل گرفته، در پیوند با تعاملات تجاری و اقتصادی دو کشور است.
وی با اشاره به تغییر ذائقه در بازار مصرف افغانستان افزود: بازار افغانستان گرچه از گذشته، مقصد کالاهای ایرانی بوده اما در سال‌های اخیر این روند دستخوش تغییر شده و با توجه به نوع ذائقه بازار، رقابت جدی‌تر در این عرصه شکل گرفته است. در آینده نزدیک شاید برخی کالاهای ما از بخش تقاضای آن‌ها حذف شود و نیاز به کالاهایی باشد که ظرفیت فناوری در آن‌ها وجود دارد.
وی خاطرنشان کرد: با راه‌اندازی این خط آهن صادرات به‌خصوص ترانزیت کالایی ما بسیار رشد خواهد کرد، چراکه کالاهایی که می‌خواهند به سمت چابهار و بندرعباس بروند یا از آن طرف می‌خواهند به افغانستان بروند مسیر ارزان‌تر و مناسب‌تری خواهند داشت درنتیجه صادرات ترانزیتی بیشتری خواهیم داشت.
نبی‌زاده بر اهمیت برقراری توازن در تراز تجاری با هدف توسعه تعاملات اقتصادی دو کشور تأکید کرد و ادامه داد: یکی از ضرورت‌های مهم در حوزه افغانستان، دریافت نظرات و آرای بخش خصوصی در موضوعات مرتبط با این کشور است. اگر قرار بر اتخاذ سیاست جدید باشد، باید دیدگاه بخش خصوصی، نظر به تسلطی که بر موضوعات این کشور و مباحث اقتصادی آن دارد، اخذ و اعمال شود، به همین استناد نیز خواستار همگرایی بیشتر با هدف رسیدن به بهترین راهکارها هستیم.
نظر شما